Prof. Dr. İhsan Çiçek, iklim değişikliği sonucu deniz suyunun 2100 yılında 2 metre, 2150’de 5 metreye kadar yükselebileceğini belirterek, ‘İstanbul Boğazı çok değerli kültür alanı ve etrafında çok sayıda yalı var. Deniz düzeyinin 2 metre yükselmesi, bu yalıların birinci katlarının büsbütün su altında kalmasına neden olur’ dedi.
Ankara Üniversitesi (AÜ) Lisan ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Coğrafya Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İhsan Çiçek, iklim değişikliği ve global ısınmanın tesirlerini anlattı.
İklim değişikliği sonucu 2050 ve 2100 yıllarında Türkiye’de öngörülen değişimlerden bahseden Prof. Dr. Çiçek, Doğu Akdeniz ve Antalya’nın global ısınmadan en fazla etkilenecek bölgelerden biri olduğuna dikkati çekti.
Antalya’nın sıcaklık artışı, yağış ölçüsü ve kıyıda yer almasından ötürü deniz düzeyi artışından etkilenecek bölgede bulunduğunu tabir eden Prof. Dr. Çiçek, kentte iklim değişikliğine yönelik planlanma yapılması gerektiğini vurguladı.
Prof. Dr. İhsan Çiçek, 2100 yılında Antalya ve etrafında sıcaklık ortalamasının 6 dereceye kadar artmasının öngörüldüğünü lisana getirdi.
“2100 yılında dünya ortalaması 3,7 derece artacak”
Son yıllarda global manada sıcaklığın karalar üzerinde 1,6 derece, denizler üzerinde 0,88 derece arttığını kaydeden Prof. Dr. Çiçek, ‘Küresel ortalamaya bakarsak 1900’lü yıllardan sonra sıcaklık 1,09 derece arttı. Bu artış trendi giderek büyüyor. Biz hiçbir şey yapmazsak, bugünkü hareketleri sürdürürsek 2100 yılında dünya ortalaması 3,7 derece artacak. Bugün 1,1, 70 yıl sonra 3,7 dereceye çıkacak. Buna bizim dünyanın dayanabilmesi mümkün değil. 36,5 dereceye sahip insan bedeni 37,5 dereceye yükseldiğinde hastalanıyor. O nedenle dünya hastalanıyor. Tedbir alınması lazım’ diye konuştu.
“Deniz bir santim yükselirse su bir metre içeri giriyor”
İklim değişikliğinin deniz düzeyinde artışa yol açacağına dikkati çeken Prof. Dr. İhsan Çiçek, Türkiye’de daha çok sıcaklık artışı, yağış azalışı, kuraklık konuşulduğundan bahsetti. Türkiye’de deniz düzeyi artışının fazla konuşulmadığını vurgulayan Prof. Dr. Çiçek, şöyle devam etti:
‘Deniz düzeyinde yükselme olması Türkiye için çok kıymetli. Deniz düzeyi yükseldiğinde, yalnızca karalar suyun altında kalmıyor. Belli alanlar su altında kalacak. Türkiye yüksek bölge olduğu, kıyılarda çok düzlük alan bulunmadığı için güya etkilenmeyecek üzere düşünülüyor ve hesap edilmiyor. Düz alanlarda bu çok kıymetli. 2100 yılında 2 metre, 2150 yılında 5 metreye kadar deniz düzeyinin artma mümkünlüğü var. ‘2 metre, 5 metre nedir’, diye düşünülebilir. Düz, ovalık alanlarda bu 1’e 100 üzere orana sahip. 1 santim yükselirse, deniz düzeyi 100 santim içeri giriyor. Bu çok kıymetli bir şey.’
“Tarımsal alanlar tuzlanıyor”
Deniz düzeyindeki yükselmenin bilhassa kıyılardaki akarsu ağızlarında ve düz alanlarda tesirli olacağını anlatan Prof. Dr. İhsan Çiçek, ‘Akarsu etrafında düşük yükseklikte alanlar var. O bölgelerde su içeri giriyor ve geniş alanları kaplıyor. Karasal alanların su altında kalmasıyla deniz suyunun yayıldığı alanlarda ziraî alanlar, taban suyu tuzlanıyor. Denize yakın alanlarda pek çok arazi tuzlanma nedeniyle kullanılamaz hale geliyor. Bunu yalnızca ‘deniz düzeyi yükseldi, su bastı’ olarak düşünemezsiniz. Büyük alanlar deniz düzeyi yükselmesinden etkileniyor’ ifadesini kullandı.
“Yalıların birinci katlarını su basar”
Deniz suyunun 2 metre yükselmesinin kıyı şeridindeki yol açacağı değişiklikler hakkında örnek veren Prof. Dr. Çiçek, şunları kaydetti:‘Ülkemizde alçak alanlar Çukurova, Göksu Irmağı etrafı Silifke, Antalya’da Aksu Manavgat ovaları, Ege’de Gediz, Büyük Menderes, Küçük Menderes üzere alanlar etkileniyor. İstanbul da etkileniyor. İstanbul Boğazı çok değerli kültür alanı ve etrafında çok sayıda yalı var. Bu yalıların etrafında deniz düzeyinin 2 metre yükselmesi, birinci katlarının büsbütün su altında kalmasına neden olur.’