UNESCO tarafından 16 Kasım 2010’da ‘İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi’ne giren bu İspanyol kültürü her 16 Kasım’da ‘Dünya Flamenko Günü’ olarak kutlanıyor.
Madrid’de bir pazar alanının üst katında 1952’de kurulan ve dünyanın en eski Flamenko dans okulu olarak bilinen Amor de Dios’un Müdürü Joaquin San Juan, flamenkonun doğuşundan bugüne gelişimini kıymetlendirdi.
“Flamenko sanatı, kendi içinde ne yaparsa yapsın daima tıpkı arketipi, bir bireyi temsil eder” diyen San Juan, flamenkonun özünde “insanların omurundaki zorluklara ve acılara karşı kendini tabir etme biçimi olduğunu, ayrıyeten biyolojik denilebilecek gerçek bir sevinç verme özelliği bulunduğunu” söyledi.
Flamenkonun gerek kültür gerekse müzik sanayisinde çok sağlıklı bir devirden geçtiğini vurgulayan San Juan, “Flamenko, flamenkocularındır ve flamenkocu olmak için İspanya’da doğmak gerekmiyor. Her ülkenin doğal kendi yapısına nazaran flamenkonun dünyanın her yerinde az ya da çok bir mevcudiyeti var” diye konuştu.
“İSPANYOLLAR FLAMENKOYU TANIMIYOR”
“Flamenko İspanyol kültürünün bir modülü mı? Evet lakin amaları var” diyen San Juan, şöyle devam etti:
“Günümüzde İspanyolların yüzde 93’ü flamenko kültürünü bilmiyor. Bu oran 8 yıl evvel yüzde 95 idi ancak son yıllarda kurumsal olarak takviye gelmeye başladı. Tekrar de İspanyollar hala gerçek manada flamenkoyu tanımıyor. Tarihe toplumsal açıdan baktığımızda flamenkonun çok itibarsızlaştırıldığını görürüz. Birkaç istisna dışında İspanyol seçkinler toplumsal manada flamenkodan hiç hoşlanmadı zira flamenko birden fazla sefer toplumun toplumsal olarak başarısız kısmında yer aldı. İspanyol toplumu da daha çok kazananlara bakıyor. Flamenkocu olarak bizler ise kaybedenlerin hayranlarıyız.”
San Juan, şu anda Madrid’de 22 flamenko salonunda her gün şov olduğunu aktardı.
“YAZIN ÇOK FAZLA TÜRK GELİYOR”
Diğer yandan Antonio el Bailarin, El Güito, Carmen Mora, La Tati, Carmen Amaya, Paco Romero, Merche Esmeralda, Lola Greco, Joaquin Cortes, Rafaela Carrasco üzere sayısız flamenko sanatkarına mesken sahipliği yapan Amor de Dios’a Türkiye’den de ilgi olduğunu belirten San Juan, “İstanbul’da bir dans akademisiyle muahedemiz var. Öğrenci değiş tokuşları da yapıyoruz. Bilhassa yazın çok fazla Türk buraya geliyor. Misal hisler, kültürel beklentiler ve ortak ögelerden ötürü tüm Akdeniz halkında olduğu üzere Türkler de flamenko öğrenmeye çok daha yatkın” sözlerini kullandı.
Geçen yıllarda hayatını kaybeden İspanyol flamenko dansçısı Toni El Pelao’nun eşi 79 yaşındaki La Uci de yaşına karşın Amor de Dios da ders vermeye devam ediyor.
“Flamenko, flamenkodur. Onu içine alman, hissetmen gerekir” diyen La Uci, “Flamenko çok değişti. Flamenkonun en uygun periyotlarını yaşadık, harikaydı. Evvelden bir şovdan çıkıp başkasına girerdik. Artık dans formatı da değişti. Ayak vuruşları çok daha hızlandı. Gençler dans etmeyi bilmiyor demiyorum zira herkes hürmete layık, zira bu bir sanat. Ben de Flamenko’yu sanatından severim. Her Flamenko hareketinde bir sanat vardır” dedi.
Çocukluktan beri ilgi duyduğu flamenko dansına erken emekliliğinden sonra daha çok vakit ayıran ve derslere gelen Carmen Maria ise “Flamenkoya başlayınca ondan kurtulmak pek de kolay değil zira insanın içindeki boşluğu dolduran bir şey. Bu dansın bence rastgele bir ırkı yok. Birçok kere yabancıların flamenkoyu İspanyollardan daha âlâ anladıklarını düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
Flamenkonun İspanya’da layık olduğu yere şimdi ulaşmadığını savunan Carmen, “Bence flamenko okullarda ders olarak öğretilmeli. Bunun çok düzgün bir şey olacağını düşünüyorum. Öncelikli olarak bu bizim kültürümüz ayrıyeten uyum, akıl sıhhati ve fizikî olarak formda kalmak için çok ideal” diye konuştu.
Her şeye karşın İspanya’da büyük bir dala dönüşen flamenko, ülke iktisadına yılda 500 milyon euro’nun üzerinde katkı sağlıyor. (AA)